Araç Mahrumiyet Bedeli 2025 | Hesaplama ve Başvuru Şartları

Trafik kazaları, sadece fiziksel hasarlara değil, araç sahipleri açısından ciddi ekonomik kayıplara da yol açabilir. Bunlar; onarım ücreti, araç değer kaybı, araç hasar farkı ve araç mahrumiyet bedeli gibi birçok maddi kayıp meydana getirmektedir. Bu kayıplardan biri, hasarlı aracın onarım süresince kullanılamaması nedeniyle ortaya çıkan araç mahrumiyet bedeli hakkıdır. Peki, bu tazminatı talep etmek için mutlaka araç kiralamış olmak gerekir mi? Bedeli tahsil etmek için nereye ve nasıl başvuru yapılır? gibi soruları aşağıda kısaca cevaplandıracağız.

Araç Mahrumiyet (İkame Araç) Bedeli Nedir?

İkame araç bedeli, trafik kazasında zarar gören aracın onarımı veya pert olması nedeniyle kullanılamadığı süre boyunca, benzer nitelikte bir aracın kiralanması için gereken bedeli ifade eder. İkame araç bedeli, kullanım yoksunluğu tazminatı, araç yattı parası gibi terimlerle de anılır.

İkame Araç Bedeli Kimden Talep Edilir?

Araç mahrumiyet bedelinden kimin sorumlu olduğu, kazanın meydana geliş şekline, kusur oranına ve taraflar arasındaki hukuki ilişkilere göre değişir. Bu bedel, kazada kusurlu olan taraftan veya onun sigortasından talep edilir.

a)Kusurlu Araç Sürücüsü ve Araç Sahibi

1. Türk Borçlar Kanunu m.49 uyarınca, kusuruyla zarara sebep olan kişi, bu zararı gidermekle yükümlüdür.
2. Araç sahibinin, Karayolları Trafik Kanunu m.85 gereği işleten sıfatıyla da sorumluluğu vardır (kusursuz sorumluluk ilkesi).

b) Kasko Sigortası

• Kasko poliçesinde “ikame araç klozu” varsa, kazada kusur oranına bakılmaksızın sigortadan talep edilebilir. Fakat bunun için poliçede en fazla kaç gün araç ikame bedeli ödenildiğine dikkat edilmedir.

c) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası)

• Trafik sigortası, kazada kusurlu olan tarafın 3. kişilere verdiği sadece maddi ve bedeni zararları karşılar.
• Bu kapsamda araç ikame bedeli için ekstra kloz olmadığı sürece bedel trafik sigortasından tahsil edilemez.

Araç Mahrumiyet Bedeli Hesaplama 2025

Araç mahrumiyet bedeli, kaza veya hasar nedeniyle aracınızın tamir süresince kullanamadığınız aracın günlük kira bedeli ile tamir süresi çarpılarak hesaplanır. Aşağıdaki hesaplama aracımızda gerekli yerleri doldurarak hesaplama yapabilirsiniz.

İkame Araç Bedeli Nasıl Hesaplanır?

İkame araç bedeli, kaza veya hasar nedeniyle aracınızın tamir süresince kullanamadığınız aracın günlük kira bedeli ile tamir süresi çarpılarak hesaplanır.

Araç mahrumiyet bedeli, kaza veya hasar nedeniyle aracınızın tamir süresince kullanamadığınız aracın günlük kira bedeli ile tamir süresi çarpılarak hesaplanır. Formül şu şekildedir:

Araç mahrumiyet bedeli =Günlük Kira Bedeli × Aracın Kullanılamayan Gün Sayısı

Örnek:

• Günlük kira bedeli: 750 TL
• Aracın tamir süresi: 10 gün
• 750×10=7.500TL

Araç Mahrumiyet Bedelini Etkileyen Faktörler:

Araç mahrumiyet bedelinin hesaplanmasında yalnızca gün sayısı ve günlük kira bedeli değil, aşağıdaki unsurlar da dikkate alınır:

1. Araç Segmenti ve Modeli: Onarım sürecinde verilecek aracın, hasar gören araçla benzer özelliklere sahip olması gerekir. Lüks, spor veya ekonomik araçların günlük kira bedelleri farklıdır.
2. Piyasa Koşulları: Kiralama fiyatları arz-talep dengesi, mevsimsel değişiklikler ve bölgesel farklardan etkilenir.
3. Kiralama Firmalarının Güncel Fiyatları: En doğru bedel için birden fazla kiralama firmasından fiyat teklifi almak önemlidir.
4. Onarım Süresi: Aracın tamir veya bakım süresi, servis raporları, eksper tespitleri veya teknik incelemelerle netleştirilir.

İkame Araç Bedeli Nasıl Talep Edilir?

Araç mahrumiyet bedeli talep süreci, mağdurun öncelikle sorumlu kişi veya sigorta şirketine başvuru yapmasıyla başlar. Bu başvuruda, onarım süresini içeren ekspertiz raporu, araç kiralama bedeli ile ilgili doküman ve varsa araç kiraladığına ilişkin fatura ve ilgili tüm belgelerin sunulması gerekir.

Gerekli Belgeler:

• Ekspertiz raporları,
• Varsa kiralama sözleşmesi ve faturalar,
• Kiralama teklifleri

Eğer talep reddedilir veya sigorta/karşı taraf herhangi bir yanıt vermezse, mağdur çeşitli hukuki yolları kullanabilir:

• İcra Takibi: Belgelerle desteklenen talepler, mahkemeye gitmeden icra yoluyla tahsil edilebilir.
• Tahkim ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri: Tarafların anlaşması durumunda tahkim veya arabuluculuk yoluna başvurulabilir.
• Dava Açılması: Anlaşmazlıkların mahkeme yoluyla çözülmesi ve mahkeme kararıyla da bedelin tahsil edilmesi mümkündür.

Araç Mahrumiyet Bedeli Talep Edebilmek İçin Araç Kiralamak Şart mı?

Sıkça sorulan sorulardan biri, “ikame araç bedeli talep etmek için araç kiralamak şart mı?” sorusudur. Yargıtay kararlarına göre, araç kiralama yapılmasa bile mağdur, araç mahrumiyet bedeli talep edebilir. Çünkü önemli olan, aracın kullanılamadığı süre boyunca doğan zararın tazmin edilmesidir. Ancak bedelin hesaplanmasında gerçekçi ve belgelenebilir bir araç kullanım maliyeti esas alınır.

• Eğer onarım süresince bir araç kiraladıysanız, kiralama sözleşmesi ve faturalarla bedeli belgeleyebilirsiniz.
• Kiralama yapmadıysanız, bedel genel olarak piyasa rayiç bedeli üzerinden hesaplanır. Bu, hasar gören araçla benzer segment ve özellikte araçların günlük kira bedelleri dikkate alınarak yapılır.

Nitekim Yargıtay içtihatları da araç kiralama zorunluluğunun olmadığını ortaya koymaktadır;

Araç ikame bedeli ve sigorta hukuku hakkında daha fazla bilgi için iletişime geçebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)