İstirdat Davası Nedir?
İstirdat davası, borçlu olmadığı halde ödeme yapan kişilerin, haksız olarak ödedikleri parayı geri alabilmeleri için açabilecekleri bir davadır. Genellikle icra takibi sonrasında, borçlu olmadığı halde ödeme yapılan durumlarda başvurulan bir hukuki yol olarak tanımlanabilir.
İstirdat Davası Şartları
Bu dava, borçlu olmadığı halde ödeme yapan kişinin, haksız olarak ödediği parayı geri alabilmesi için açabileceği bir davadır. İstirdat davasının açılabilmesi için belirli şartlar bulunmaktadır:
- Borçlu olunmayan bir paranın ödenmesi: Davacının, gerçekte borçlu olmadığı bir para ödemiş olması gerekmektedir.
- Ödemenin icra takibinde yapılmış olması: Ödeme, icra takibi kesinleştikten ve cebri icra tehdidi altında yapılmış olmalıdır.
- Davanın borcun tamamının ödendiği tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü sürede açılmış olması: Ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde dava açılmalıdır.
Bu şartlar sağlandığında, borçlu olmadığı halde ödeme yapan kişi, istirdat davası açarak ödediği parayı geri talep edebilir.
İstirdat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Bu davada görevli ve yetkili mahkeme şu şekilde belirlenir:
- Görevli Mahkeme: Bu dava bakımından görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir.
- Yetkili Mahkeme: İstirdat davası bakımından yetkili mahkeme, davalının yerleşim yeri mahkemesi veya icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi olarak belirlenmiştir.
Bu bilgiler ışığında, dava; borçlunun ikametgâhının bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’nde veya icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde açılabilir.
İstirdat Davasında İcra İnkar Tazminatı
İstirdat davasında icra inkâr tazminatına ilişkin olarak, İcra ve İflas Kanunu (İİK) m. 72/6-8 uyarınca, istirdat davasının sonuçlanmasından sonra haksız çıkan taraf aleyhine tazminata hükmedilmesi öngörülmemiştir. Yani, dava borçlu lehine sonuçlanırsa, alacaklı aleyhine tazminata hükmedilemez.
Ancak, menfi tespit davasına borcun ödenmesi sonucu istirdat davası olarak devam edilmişse ve dava, davacı/borçlu lehine sonuçlanmışsa, talep üzerine davalı/alacaklı icra inkar tazminatı ödemeye mahkum edilebilir. Bu durum, borçlunun itirazında haksız olduğuna karar verildiği takdirde alacaklı-davacı lehine %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesi anlamına gelir.
İcra inkar tazminatı, borçlar hukuku anlamında bir tazminat olmayıp, itirazın iptali davasında iptal kararı verildiği takdirde hükmedilen bir tazminat türüdür. İtirazın iptaline, yani borçlunun itirazında haksız olduğuna karar verildiği durumlarda, alacaklı-davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilir.
İstirdat Davası Zamanaşımı
Dava açma süresi, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 1(bir) yıldır. Bu süre, hak düşürücü süredir. Eğer bu süre içinde dava açılmazsa, dava açma hakkı düşer.
