Kira tespit davası, kiracı veya kiraya veren tarafından açılan bir dava türüdür. Bu dava, kira bedelinin yeniden belirlenmesi talebi için kullanılır. İşte bu dava hakkında bazı kısa ve önemli bilgiler:
Kira Tespiti Davası Nedir?
Kira tespit davası, kira bedelinin yeniden belirlenmesi amacıyla açılan bir hukuki süreçtir. Bu dava, kira artışı veya düşüşü talep edilen durumlarda açılabilmektedir. Genellikle kiracı, kira artışı talep eder. Ancak, kira bedelinin hukuki sınırları aşıldığında kiracı da bu davayı açma hakkına sahiptir.
Dava Şartları Nelerdir?
- Taraflar arasında geçerli bir kira sözleşmesi bulunmalıdır. Sözleşme yazılı olmasa bile sözlü olarak yapılmış olabilir.
- Hukuki yarar bulunmalıdır. Yani davanın açılması için taraflar arasında anlaşmazlık olmalıdır.
Yeni Kira Bedeli Nasıl Belirlenir?
- Kira sözleşmesi 5 yıldan kısaysa ve taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa yeni dönemde belirlenecek kira bedeli bir önceki kira yılının TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi)’nin on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre kira bedelini belirler.
- Kira sözleşmesi 5 yıldan uzun süreli ise tarafların aralarında herhangi bir anlaşma olup olmadığına bakılmaksızın; kira bedeli, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri, piyasa rayici gibi durumlar göz önünde bulundurularak belirlenecektir.
Kira Tespit Davası Ne Zaman Açılır?
Kira tespit davası, TBK’nın 345. maddesi uyarınca herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın her zaman açılabilmektedir. Ancak, davanın ne zaman açıldığı, mahkemenin tespit ettiği kiranın yürürlüğe gireceği zaman bakımından önemlidir. Yeni bedelin uygulanması için, kira döneminden en az 30 gün önce ihtarname gönderilmeli veya dava açılmalıdır. Bu, kira sözleşmesinin yenilenmesi sırasında, taraflar arasında bir anlaşmazlık olduğunda ve yeni kira bedelinin belirlenmesi gerektiğinde uygulanır. Bu dava, hem konut kiralarında hem de işyeri kiralarında açılabilir, ancak taşınmaz kiraları gibi diğer durumlar için geçerli değildir.
Kira Tespit Davası İhtar Şartı
Kira tespit davası için ihtarname şartı yoktur. Ancak yeni kira döneminden en az 30 gün önce ihtarname gönderilmesi, kira bedelinin yeni dönemin en başından itibaren geçerli olması sonucunu doğurur. Yani, ihtarname gönderilmeden de dava açılabilmektedir. İhtarname, Türk Borçlar Kanunu’nun 345/2. maddesi uyarınca yapılırsa, kiraya veren için önemli bir avantaj sağlar. Bu nedenle, davayı açmak isteyen tarafın ihtiyaca ve duruma göre ihtarname gönderip göndermemeyi değerlendirmesi önemlidir.
Kira Tespit Davasında Arabuluculuk Şartı
Bu davada arabuluculuk şartı bulunmaktadır. 5 Nisan 2023 tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlanan 7445 Sayılı Kanun’un 37. Maddesi ile 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren kira ilişkilerinden kaynaklanan kira tespit ve tahliye davalarında zorunlu arabuluculuk şartı getirilmiştir
Kira Tespit Davası Ne Kadar Sürer ?
Dava süresi, arabuluculuğun sonucuna, davanın karmaşıklığına ve mahkemenin iş yüküne göre değişiklik gösterir. Ancak genel olarak, ortalama 1,5 yıl sürer. Bazı durumlarda, süreçler başvurudan karar aşamasına kadar 6 aydan 1 yıla kadar sürme ihtimali vardır. Bu süreler, davanın her aşamasının ne kadar süreceğine dair genel bir tahmin sunar. Ancak, her bireysel dava için farklılık gösterir. Kesin bir süre vermek zordur; fakat bu tahminler, dava sürecine ilişkin bir fikir verir.
